Phật Học Vấn Đạo - Làm thế nào để có thể nhận thức một bậc đã nhập sơ quả Tu Đà Hườn, có đặc điểm nào để hiểu?

Hỏi: Làm thế nào để có thể nhận thức một bậc đã nhập sơ quả Tu Đà Hườn, có đặc điểm nào để hiểu?

(Câu hỏi trong lớp Diệu Pháp thời giảng kinh Pháp Cú, Minh Hạnh chuyển biên)

TT Giác Đẳng: Thật ra, nói về việc đắc đạo chứng quả thì chỉ có Đức Phật Ngài mới là người có thể xác nhận rõ ràng vị nào đắc đạo chứng quả. Chúng tôi xin thưa với qúi vị, trong giới luật của một vị tỳ kheo nếu chúng ta không đắc đạo chứng quả mà mình nói rằng mình đắc đạo chứng quả là phạm trọng giới, còn nếu chúng ta thật sự có đắc đạo chứng quả mà mình nói mình đắc đạo chứng quả thì vẫn phạm ưng đối trị. 

Và có thể nói, rất khó khăn để chúng ta biết được một người nào thật sự đã đắc đạo chứng quả hay chưa. Dĩ nhiên ở trong kinh có đề cập đến một số tiêu chuẩn của một vị Thánh Tu Đà Hườn. 

Ví dụ, một vị Thánh Tu Đà Hườn không bao giờ có những hành vi khuất lấp, rất thành thật về đời sống hạnh kiểm của mình, không bao giờ phạm đến tam qui, không bao giờ làm những trọng nghiệp như phạm ngũ giới chẳng hạn. Tuy vậy, chúng ta không thể dựa đơn cử trên một số các hình thức ở bên ngoài mà chúng ta xác định vị này đắc đạo chứng quả.

 Chúng tôi xin thưa về điểm này chúng ta phải hết sức cẩn trọng. Chúng tôi sống ở trong chùa thường thấy hai sự việc mà có lẽ chúng ta phải nên cẩn thận: 

- Một là sự việc liên quan đến xá lợi của Phật, càng lúc càng có nhiều người nói rằng đây là xá lợi và kia là xá lợi, nói nhiều như vậy thật sự không lợi ích cho Phật Pháp mà trái lại rất có hại.

- Một hiện tượng khác đó là có một số người nói rằng vị này đắc đạo vị kia chứng quả v.v.... sự việc như vậy là việc thiếu trách nhiệm là bởi vì không dễ dàng để chúng ta xác nhận một người đắc đạo chứng quả bằng hình thức bên ngoài.

Chúng tôi lấy ví dụ là bà Visakha bà đắc quả Tu Đà Hườn vào năm 7 tuổi khi lớn lên bà vẫn có một đời sống gia đình đời sống vật chất mà người ở ngoài chỉ nhìn thấy thì khó biết đó là một vị Tu Đà Hườn nhưng Đức Phật đã cho biết như vậy. Có thể nói rằng trong rất nhiều trường hợp ngay cả các vị tỳ kheo thời Đức Phật còn tại thế vẫn còn những hoài nghi có những ngờ vực đối với một số các vị giải thoát thì huống chi đối với chúng ta ngày hôm nay. 

Nên về điểm này của câu hỏi thì chúng tôi thưa rằng chúng ta nên cẩn thận. Ở trong kinh sách thì đề cập đến một vị chứng quả nhập lưu thì có những đặc điểm như đã đoạn được thân kiến, hoài nghi, giới cấm thủ, niềm tin Tam Bảo là niềm tin bất thối, không bao giờ phạm các ác nghiệp như ngũ giới, vị này không có thái độ che dấu khuất lấp những hành vi không tốt đẹp của mình. Thì đây là một trong những cái đặc điểm của một vị Thánh Sơ Quả và chúng ta được nghe nói trong kinh như vậy nhưng hoàn toàn không nên dùng điều này để đánh giá bất cứ ai tại vì hình thức bề ngoài không đủ để chúng ta xác nhận và chúng ta cẩn thận giống như là đối với trường hợp xá lợi của Đức Phật như vậy ./.