Đồng Tước xuân thâm tỏa nhị Kiều
.
Đời Tam Quốc (220 – 280), chúa Ngụy là Tào Tháo có xây một đài bên sông Chương (huyện Lâm Chương, tỉnh Hà Nam), đặt tên là Đồng Tước. Đài cực kỳ tráng lệ, trang hoàng lộng lẫy. Tháo lại tuyển gái đẹp khắp vùng cho chứa vào trong. Vậy mà Tháo vẫn chưa thỏa.
Nhân một chuyến du thuyền trên sông Trường Giang, rượu ngà ngà say, Tháo cao hứng nói với các quan:
– Ta năm nay đã 54 tuổi. Nếu chiếm xong Giang Nam, ta cũng được chút vui mừng riêng. Số là trước kia, ta có quen thân cụ Kiều công, được biết cụ có hai cô con gái đều là trang quốc sắc. Không ngờ về sau Tôn Sách và Chu Du cưới mất. Nay ta xây đài Đồng Tước bên sông Chương, nếu hạ được Giang Nam, ta sẽ đem hai nàng họ Kiều về ở đó để vui thú năm tháng tuổi già. Thế là ta mãn nguyện.
Nguyên Tào Tháo có đứa con nhỏ tên là Tào Thực tự Tứ Kiến có tài hạ bút thành văn. Khi xây xong đài Đồng Tước, Tháo sai con làm bài phú “Đồng Tước đài” để ca tụng công nghiệp của họ nhà Tào. Bài phú rất đặc sắc.
Để khích Chu Du là Đô đốc nhà Ngô đánh Tào – chúa Bắc Ngụy, quân sư nhà Thục là Gia Cát Lượng (Khổng Minh) đã sửa đổi câu thứ bảy của bài phú. Nguyên văn là:
“Liên nhi kiều vu đông tây hề,
Nhược trường không chi đế đống.”
Có nghĩa:
“Bắc hai cầu tây đông nối lại,
Như cầu vồng sáng chói không gian”
Nhưng Khổng Minh lại đổi ra thành:
“Lãm nhị Kiều ư đông nam hề,
Lạc triêu tịch chi dữ cộng.”
Có nghĩa:
“Tìm hai Kiều Nam phương về sống,
Vui cùng nhau giấc mộng hồi xuân”.
Khổng Minh đã đem chữ “kiều” là “cầu” đổi ra chữ “kiều” là nàng họ Kiều, và đổi cả toàn vế sau để cố ý chỉ Tào Tháo muốn bắt hai nàng Kiều: Đại Kiều (vợ Tôn Sách) và Tiểu Kiều (vợ Chu Du) về là thiếp ở đài Đồng Tước. Nhưng vì cuộc liên minh giữa Đông Ngô và Tây Thục, lại nhờ Khổng Minh cầu gió Đông trái mùa, nên Chu Du – Đô đốc của Ngô – dùng hỏa công đốt phá 83 vạn quân của Bắc Ngụy Tào Tháo tại trận Xích Bích. Ngụy thua to. Mộng chiếm đất Giang Nam để đoạt lấy hai nàng Kiều xinh đẹp về làm thiếp của Tháo hoàn toàn tan vỡ.
Nhân đó, nhà thơ Đỗ Mục đời Đường có bài “Xích Bích hoài cổ”:
“Chiết kích trầm sa thiết vị tiêu,
Tự tương ma tẩy nhận tiền triều.
Đông phong bất dữ Châu lang tiện,
Đồng Tước xuân thâm tỏa nhị Kiều.”
Tạm dịch:
“Kích gãy cát chìm sắt chửa tiêu,
Rũa mài nhận thấy dấu tiền triều.
Gió Đông chẳng giúp chàng Chu thắng,
Đồng Tước đài xuân nhốt hai Kiều.”
Trong Truyện Kiều, Nguyễn Du cũng có viết 2 câu:
“Trộm nghe thơm nức hương lâu,
Một nền Đồng Tước khóa xuân hai Kiều.”
No comments:
Post a Comment