Tri Kiến Giác Ngộ - Minh Triết Trong Đời Sống

THÙNG SƠN CHẲNG HIỂU 

BÍCH NHAM LỤC

trích trong tập Mỗi Ngày Một Câu Chuyện Thiền của Thu Nguyệt Long Dận (Tàn Mộng Từ biên dịch&chú giải

Đen ngòm như thùng sơn thì quả tình hoàn toàn chẳng hiểu gì cả. Ngay chính như Hoà Thượng Lâm Tế ( ?-866) cũng bảo răng:

- Ta đây xưa kia khi chưa khai ngộ cũng đã từng đen thùi cả mặt rồi.

Và ông gọi việc giải thoát khỏi sự mê vọng của chính bản thân mình và hoát nhiên đại ngộ là "đả phá thùng sơn".

Vị Ni Như Đại, có tục danh là Thiên Đại Dã, ban đầu đến tham vấn Hòa Thượng Võ Học Tổ Nguyên (Mugaku Sogen, 1226-1286) ở Viên Giác Tự, sau đó đến bái yết Thánh Nhất Quốc sư Viên Nhĩ Biện Viên (Enni Bennen, 1202-1280) trên kinh đô. Rồi cô dừng chân trú tại Tùng Kiến Tự vùng Mỹ Nùng (Mino), hàng ngày chuyên tâm lo củi nước cho các thiền tăng Vân Thủy (Unsui). Một hôm, khi đang dội thùng nước trên đầu bỗng đáy thùng toát ra, nước chảy xối xả xuống người cô, và ngay lúc ấy cô hốt nhiên tỉnh ngộ. Cô bèn làm bài ca đạt ngộ rằng:

-"Cám ơn thay đáy thùng Thiên Đại dội trên đầu, như nước không đọng lại, sao có trăng hiển hiện."

Ngay hôm ấy cô đã đả phá được chính cái thùng sơn và thể nghiệm được cảnh địa của Bổn Lai Vô Nhất Vật(xưa nay chẳng có vật nào). Hòa Thượng Bàn Khuê (Bankei, 1622-1693) cũng có bài ca như sau:

"Đáy thùng xưa vỡ toang, đất trời một vòng tròn sáng."

Nếu như đáy thùng mà vỡ tan ra, thông thường còn lại vòng tròn của cái thùng. Tuy nhiên, cảnh địa của Chơn Tướng Vô Tướng triệt để thì thậm chí cái vòng ròn kia cũng chẳng còn.