Phật Học Vấn Đạo - ý nghĩa của khổ hạnh là cơn mưa là gì?

Hỏi: Ý nghĩa khổ hạnh là cơn mưa là gì?

(bài giảng trong lớp Diệu Pháp, Minh Hạnh chuyển biên)

TT Giác Đẳng: Chữ khổ hạnh ở đây là chữ phải minh định rõ, chữ khổ hạnh này không có cái nghĩa là thực hành khổ hạnh của Balamon giáo, chữ khổ hạnh ở đây đúng ra là sự thanh hạnh tức là đời sống giản dị, đời sống thanh bần, đời sống ít nặng về khuynh hướng ở bên ngoài và nhờ như vậy sẽ cho chúng ta cái giá trị cuộc sống tinh thần. 

Thật ra về điều này là một yếu tố tốt, trong nghệ thuật sống hàng ngày một con người ăn uống quá thừa thãi thì thường thường họ ăn không ngon, tại vì dư thừa quá, đời sống con người mình có quá nhiều tiện nghi có quá nhiều sự hưởng thụ thì tinh thần mình bị trì trệ. Chúng ta nói như vầy là hễ được cái này thì lại mất cái kia, về vật chất nếu chúng ta có những thành tựu lớn, về vật chất nếu chúng ta sung túc, về vật chất nếu chúng ta nặng quá thì về tinh thần kém.

 Một thí dụ cụ thể nhất là chúng tôi có nghe Chư Tăng nói ở Việt Nam thời khổ sở về kinh tế như thời 75 đến 85, 10 năm đó là 10 năm đất nước rất đen tối, kinh tế lụi bại, chùa chiền rất khổ, thì thời gian đó có nhiều vị tăng nhiều vị sư học được tu được và về sau này có thể làm được nhiều việc. Nhưng về sau khi kinh tế khá nhất là bây giờ Việt kiều về nước nhiều hơn, những người ở trong nước làm ăn khá hơn, hay chùa được xây cất qui mô lớn hơn, thì hình thức có phát triển nhưng chư tăng về nội điển thì lại kém. 

Chúng tôi so sánh Thái Lan và Miến Điện, thành thật mà nói vị sư Thái đời sống về vật chất thoải mái hơn, phương tiện ăn ở Phật tử lo đầy đủ, đi khất thực ít có bao giờ tại Thái Lan mà không đủ ăn, chỗ ở thì chư tăng mỗi vị có một cái cốc và có đầy đủ tiện nghi, chúng tôi về Bangkok hay về các vùng xa thì cốc của Chư Tăng xây trên bên dưới có nhà vệ sinh nhà tắm và được xây cất với một huy hoạch rõ ràng, nhưng chúng ta phải nhìn nhận một điều rằng nếu nói về số trung bình thì Chư Tăng Miến Điện học và tu nhiều hơn, tại vì đời sống vật chất hạn chế hơn, đất nước Miến Điện rất nghèo. 

Bao giờ cũng vậy nếu được cái này thì mất cái kia. Người ta nói khi thị giác của chúng ta yếu như một người bị khiếm thị hoặc không có thị giác chẳng hạn thì tai bén nhạy hơn. Và nếu chúng ta muốn đời sống tinh thần của chúng ta được sung mãn thì vật chất đừng có phát triển nhiều quá, phải nói thời nào mà về vật chất phát triển mạnh thì thời đó tâm linh không phát triển mạnh, chúng ta không thể nào có một lúc cả hai. Thành ra khi chúng ta nói sự khổ hạnh ở đây được hiểu theo cách của Đạo Phật đó là đời sống về vật chất không bận rộn nhiều không hưởng thụ nhiều thì cuộc sống tinh thần sẽ phát triển..