Chuyện Xưa Tích Cũ - Con vạc ăn đêm

CON VẠC ĂN ĐÊM

Sơn Nam & Tô Nguyệt Đình

Thuở xưa chim đa đa, con cò, con vạc và con chim rù rì sống thân thiết với nhau. Hễ gặp cá, tép, nhái … chúng chia mồi đồng đều.

Về sau, mấy con chim trên đây sanh tật cờ bạc, chỉ có con cò là thắng cuộc. Vì vậy chúng phải làm giấy thiếu nợ của con cò; có con chuột làm biện thảo văn tự.

Dè đâu con chuột thông đồng với con cò để gian giảo.

Vạc thua có một vác, nhưng chuột ghi là chín chục vác (một vác bằng sáu quan).

Chuột lại còn ghi rằng: Chim rù rì cầm tất cả đất đai.

Đúng ngày không sao trả hết số nợ, tất cả tài sản của con nợ đều bị tịch thâu. Con cò nhờ vậy làm giàu. Vạc tức giận, hằng đêm lén đi ăn cắp cá tôm trên đất của cò. Vạc kêu:

Vạc! Vạc! Thua một vác,
Thua một vác!

Chim rù rì cũng tức mình than thở:

Đông tây tứ chí bán hết!
Mần như ri cực, cực.
Đi mô cũng cực.
Đi mô cũng cực.

Chim đa đa nhớ món ăn cũ:

Tiếc rổ tép, đa đa!
Tiếc rổ tép, đa đa!

Vì làm tờ văn tự gian giảo giùm cho cò nên con chuột vô cùng hối hận. Ngày đêm chuột chui rúc vào bụi rậm, xuống hang, sợ mấy con chim mất của kia trả thù. Nó thở dài:

Chín chục, chín chục.
Chín chục, chín chục …

Ý nói chín chục quan nọ là ghi sai lầm thay vì có sáu quan nợ thôi!