Phật Học Vấn Đạo - một người gặp chuyện khổ đau, đi vào Đạo Phật có tín tâm hơn và bền vững

Hỏi: Một người gặp chuyện khổ đau, đi vào Đạo Phật có tín tâm hơn và bền vững, vậy một người chỉ đọc kinh điển mà có tín tâm thì tín tâm đó có bền hay không?

(giảng trong lớp Diệu Pháp ngày 28-4-2004 Minh Hạnh chuyển biên)

TT Trí Siêu trả lời: Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.  Ở đây chúng ta nói đến tín tâm, không phải là một người bị khổ mà họ đi vào trong Đạo Phật họ có tín tâm nhiều hay là bền vững, chúng ta còn xét lại, chúng ta chưa vội đưa đến kết luận như thế, vì sao?.

 Ở đây thưa quí vị, có những người trong đời này họ không từng bị khổ, hoặc ít bị khổ, nhưng do nơi có phước báu duyên lành họ đã tạo nhiều trong quá khứ, cho nên ngay trong hiện tại họ sẵn sàng để lãnh hội giáo pháp, và khi họ được nghe giáo pháp thì lúc bấy giờ tín tâm của họ bừng sáng sanh khởi một cách mãnh liệt.

Như trường hợp chúng ta thấy hai người bạn hữu, tức là Tôn Giả Xá Lợi Phất và Tôn Giả Mục Kiền Liên, chúng ta biết xuất thân của hai vị này là con của gia đình thế gia vọng tộc, của những gia đình trưởng giả giàu có nhất ở trong một làng.  Nhưng hai vị này do hạnh nguyện ở quá khứ, chỉ mong cầu tìm được chân lỳ, cho đến một ngày kia hai anh em bạn rủ nhau đi xem một tuồng hát nhân một hội lễ Kiết Tường, chúng ta tạm gọi là hội lễ ngày tết, rồi khi họ xem các diễn viên diễn tuồng trên sân khấu thì họ sớm nhận thức được rằng cuộc đời này cũng giống như một vở kịch trên sân khấu, và khi họ nhận thức được như vậy họ mới nhàm chán, từ bỏ gia đình, sống không gia đình.

Buổi đầu thì họ xuất gia theo phái Saniaya, nhưng sau một thời gian họ nhận thức rằng đi theo con đường này không đưa đến mục đích giải thoát gì cả.  Rồi một ngày kia khi họ gặp Tôn Giả A Xà Chí (Asvajit) và vị Tôn Giả này đã dậy cho họ bài kệ nói về "Chư pháp tùng duyên sanh, chư pháp tùng duyên diệt, Đức Như Lai đã nói, và đó là lời dậy của bậc Samôn", khi nghe được câu nói đó, nghe được bài kệ đó thì hai vị này, trước nhất là Tôn Giả Xá Lợi Phất đã liễu ngộ được chân lý chứng quả Tu Đà Hườn, và khi bài kệ này được lập lại cho người bạn của mình là Kolita tức là ngài Mục Kiền Liên nghe xong cũng chứng quả Tu Đà Hườn.

Thì chúng ta thấy rõ với hạng người thứ nhất là hạng người không bị khổ, họ đi vào trong Phật Pháp họ vẫn khởi lên lòng tịnh tín được là bởi vì do duyên lành ở quá khứ và do trí tuệ của họ quá thuần thục trong pháp.

Còn hạng người thứ hai mới là hạng người họ bị khổ, họ thấy sự khổ rồi họ mới giác ngộ để tu hành, họ mới khởi niềm tin nơi Phật Pháp và họ quyết tâm tu tập được.  Như nàng Pàtacàrà trong một thời gian ngắn đã bị mất mát, một sự mất mát lớn, chồng chết, hai đứa con trai bé bỏng của nàng cũng chết, trở về nương nhờ nơi cha mẹ, mẹ cha cũng chết, người anh trai của nàng cũng chết, trong một thời gian ngắn mà tất cả người thân đều ra đi bỏ nàng ở lại cõi đời bơ vơ một mình, thì nàng khổ đau đến mức độ điên loạn cả tâm trí, cuối cùng khi mà nàng gặp được Đức Phật giữa hội chúng và Đức Phật đã khai thị cho nàng, thuyết pháp cho nàng, nàng đã hiểu được và giác ngộ được bản chất của thế gian này là như thế nào, xuất gia làm Tỳ kheo Ni và chứng quả A La Hán.

Và cũng có một trường hợp khác là có những người đời sống của họ hạnh phúc an lạc, thì họ mê say trong cái hạnh phúc an lạc đó, họ say men hạnh phúc đó, họ không nghĩ tưởng đến, họ không có niềm tin nơi Phật Pháp, họ không hướng đến việc tu tập

Và hạng người thứ tư, cũng có những người đời sống của họ đau khổ cùng cực, nhưng họ lại chấp nhận tình trạng đau khổ đó với nước mắt đầy mặt, mà vẫn không hề thức tỉnh để  tu tập, nếu chúng ta nói giáo pháp với họ thi` họ chỉ sống trong trạng thái mơ mơ hồ hồ  và họ sẽ không có sự ý thức gì hết,.

Thì trong các trường hợp đó, bất luận sự việc gi` khi được nói ra chúng ta đều phải dùng trí để mà chúng ta phân tách có những trường hợp xảy ra như thế, như vậy thì sự kết luận của chúng ta mới không bị nhằm lẫn, ở đây chúng tôi xin được giải thích câu hỏi này là như vậy.