TRUYỆN CỔ NƯỚC NAM
QUYỂN THƯỢNG : NGƯỜI TA
CON ĐẺ, CON NUÔI
Tác giả : ÔN NHƯ NGUYỄN VĂN NGỌC
Xưa có một ông tên tục gọi là ông Chép. Trước không có con, ông nuôi một đứa bé mồ côi làm con nuôi. Sau, nhờ trời, ông lại sinh được một đứa con trai. Lúc hai ông bà mất thì hai đứa con đã khôn lớn cả. Nhưng đứa con nuôi tinh khôn hơn thành có bao nhiêu của cải ruộng nương là nó tranh phần lấy hầu hết, không để cho thằng con đẻ được mấy tí. Họ hàng thì không ai để ý phân xử, mà xóm giềng cũng chẳng có ai để ý đến. Thằng con đẻ thấy anh làm quá, nhất định không chịu. Hai anh em đem nhau lên quan kiện.
Quan hỏi : « Chúng mày anh em một nhà, sao lại bất hòa, bất mục đem nhau đến chốn tụng đình như thế ? »
Thằng con đẻ khai rằng : « Bẩm quan lớn, anh ấy kể gọi là anh con, nhưng anh ấy chỉ là con nuôi, con đây mới thật là con đẻ. Đáng lẽ cái phận con đẻ thì phải hơn con nuôi mà bây giờ anh ấy lại tranh hết cả phần của con thật là ức lắm. Xin quan lớn đèn trời soi xét ».
Thằng con nuôi khai rằng : « Bẩm Quan lớn, con đây mới thật là con đầu lòng của ông con sinh ra. Chớ em nó chỉ là con nuôi thêm sau này thôi. Con là anh phải giữ giỗ tết nên phần hương hỏa con lấy nhiều là phải ».
Quan không rõ bên nào khai thực, chưa biết xử ra sao, hãy tạm đuổi cả ra ngoài, bảo rằng : « Rồi ta sẽ xét ».
Đoạn, Quan mật sai người ra dọn cơm cho hai anh em nó cùng ăn. Trong mâm, so sẵn hai đôi đũa, mà đôi nào cũng để lộn đầu lộn đuôi như nhau. Lúc hai đứa ngồi vào mâm, Quan đứng lên trông, thì thấy đứa con đẻ trở đầu đũa cẩn thận rồi mới ăn, còn đứa con nuôi chẳng kịp nhìn đến đũa, cứ cầm gắp gắp và và luôn.
Quan trông thấy, nghĩ bụng : « Thằng biết trở đầu đũa là đứa ăn ở tiêm tất, chắc là con đẻ, còn thằng không biết trở đầu đũa là đứa tham tàn, chắc là con nuôi rồi ».
Tuy vậy, quan vẫn làm thinh chưa nói gì, bắt đợi lại buổi nữa để hầu kiện. Chiều đến, Quan lại mật sai người dọn một bữa cơm khác cho hai anh em nó ăn với nhau. Trong mâm có hai đĩa cá : một đĩa cá chép ngon lành, và một đĩa mấy thứ cá vụn nhỏ, không lấy gì làm ngon. Lúc hai đứa ngồi ăn. Quan lại đứng lên xem, thì thấy thằng con nuôi vọc vào đĩa cá chép ăn mãi, còn thằng con đẻ, chỉ ăn đĩa cá vụn thôi.
Quan thấy thế lấy làm lạ, thăng ngay công đường sai lính cho đòi cả hai anh em nó lên hỏi rằng : « Tao thấy chúng mày ăn cơm có hai đĩa cá, mà mỗi đứa lại ăn một đĩa, là nghĩa làm sao ? »
Rồi quan lại hỏi riêng thằng con đẻ rằng : « Thằng kia sao mày không ăn cá chép ? »
Nó thưa rằng : « Bẩm lạy quan lớn, xưa nay con vẫn kiêng không ăn thứ cá ấy, vì tên tục cha con là Chép ».
Còn thằng kia nín, không nói được ra sao cả. Quan nghe xong, giảng giải mọi điều phân minh, rồi sai lính đánh thằng lớn tuổi bắt phải khai cho thực. Bấy giờ nó mới chịu thú nhận nó là con nuôi, chớ không phải con đẻ của ông cụ Chép.
No comments:
Post a Comment