TRUYỆN CỔ NƯỚC NAM
QUYỂN THƯỢNG : NGƯỜI TA
TÀI VỚI HỌC
Tác giả : ÔN NHƯ NGUYỄN VĂN NGỌC
Xưa có hai người ở cùng làng với nhau. Một người thì học hành sáng láng, thuộc sách hay văn, văn hay, tốt chữ. Nhưng phải cái tính rượu chè hoang đàng, chơi nhiều học ít. Còn người kia thì học rất ngu dốt tối tăm, nhưng được cái chuyên cần không ai bằng, học ngày, học đêm, thật canh một chưa nằm, canh năm đã dậy. Hai người thường lấy việc văn chương ganh đua hơn kém, mà bất bình với nhau luôn. Rồi cứ tức khí nhau mãi thành chẳng bao lâu hai người mắc bệnh cùng chết, hồn hóa lên trời. Hồn người học tối lấy làm uất ức hơn, liền làm cái đơn để kiện người học trò thông minh tại trước Ngọc hoàng.
Đơn rằng : « Tôi vốn học hành chuyên cần, sao Trời không phú cho tôi cái khiếu thông minh. Nó thường chơi bời ít học, sao Trời lại phú cho nó cái khiếu thông minh ? Xin Ngọc hoàng lượng cả soi xét cho tôi được nhờ bề nào chăng ».
Ngọc hoàng chấp đơn và cho đòi hồn người thông minh đến. Rồi Ngọc hoàng truyền cho cùng ngồi và cho một câu, bảo hai người cùng vịnh, xem tài ai hơn kém.
Câu xuất đề của Ngọc hoàng rằng : « Chúng tinh chi minh, bất như nhất nguyệt chi quang ».
Người thông minh liền phú một câu, đưa lên nộp trước rằng :
« Trong vòng hơn với thiệt
Ngang vẻ nhỏ cùng to ».
Người tối dạ phú một câu, đưa lên sau rằng :
« Kể chi ba vạn chiếc,
Sanh lại một vòng tròn ».
Ngọc hoàng xem đi xem lại hai câu, rồi phán rằng : « Ta cân nhắc văn của hai người, thì thật khó phân cho ai hơn, ai kém. Ta không riêng cho ai. Ta cho hai ngươi văn cùng ngang nhau, nghe được cả. Một bên mà có tài tự nhiên, thì một bên cũng nó học lỗi lạc. Thôi cho cả hai người lại trở về dương gian, và từ giờ phải hội hợp cùng nhau và giúp đỡ bao bọc lấy nhau không được lôi thôi gì nữa. Đừng có tài cậy tài, mà học cậy học. Có tài không học cũng hư, mà có học không tài cũng kém
No comments:
Post a Comment