Chuyện Xưa Tích Cũ - Tích về cái yên ngựa

TÍCH VỀ CÁI YÊN NGỰA
Sơn Nam & Tô Nguyệt Đình
Hồ Lưu là một vị quan hung ác. Năm sáu mươi hai tuổi, ông ta chết. Diêm chúa lật số ra thấy tội trạng còn quá nặng nên bắt buộc ông ta đầu thai làm con ngựa. Ông Hồ Lưu (tức là con ngựa), lớn lên bị tên nài bạc đãi, thúc đầu gối vào hông, cỡi không cần yên. Hồ Lưu buồn bã quá, nhịn đói không ăn cỏ, ba bốn ngày sau thì chết. 

Diêm chúa nổi giận: -Thằng này trốn tội! Phải đền tội cho đủ mới được trở về đây, tự vận như vậy là ăn gian! Bèn cho Hồ Lưu đầu thai lần nữa, hóa ra con chó. Hồ Lưu tủi phận nhưng không dám tự vận như trước. Anh ta bèn nghĩ ra một kế: Mình cứ cắn ông chủ mình, ông chủ nổi quạu, sẽ đập mình chết. 

Hồ Lưu thi hành như ý định. Chủ nhà ngỡ là chó điên nên đập chết. 

Diêm chúa hay được, sai quỷ sứ đánh vong hồn Hồ Lưu năm mươi hèo rồi phán: -Mày phải đầu thai lại, tội của mày trả chưa hết mà mày trốn hoài. Phen này, phải đầu thai trở thành con rắn. 

Hồ Lưu liền bị nhốt trong ngục, bò tới bò lui. Sau rồi anh ta khoét hang vượt ngục. Biết rằng tự tử hay cắn chết người đều là trọng tội, anh ta bèn giả bộ bò ra ngoài, nằm giữa đường mà ngủ. Tình cờ một chiếc xe ngựa chạy qua, cán rắn đứt làm hai. 

Diêm chúa phán: -Bấy lâu nay, mi cực khổ nhiều quá rồi. Ta không nỡ hành tội nữa. Vậy thì mi được phép đầu thai về dương thế để làm quan mà cai trị dân lấy tên là Lưu Công. 

Lưu Công lớn lên, học hành rất giỏi, đậu thủ khoa. Ông thường răn các người tùy thuộc: Muốn cỡi ngựa thì phải mang yên, mang nệm, ý của ông là khuyên các người bên dưới nên tử tế đối với dân, đừng hà lạm quyền hành thúc ép mà đau khổ dân tình.