Nghệ Thuật Phật Giáo tại Nepal
Nguyễn Văn Hòa Việt dịch
Mặc dù là một nơi tương đối khó có thể đến được, nhưng từ lâu Nepal đã là một trung tâm thương mại được biết đến. Vào thế kỷ thứ năm hoặc thứ sáu trước công nguyên, thương nhân Ấn Độ vẫn thường xuyên đi đến thung lũng Kathmandu; đó là một thung lũng nằm trên một trong những con đường chính nối liền Ấn Độ với Tây Tạng và với những tuyến đường thương mại đông tây. Trạm cuối ở phía nam con đường này nối với hai trong số những đường thương mại huyết mạch của Ấn Độ, đường Uttarapatha nối liền Ấn Độ với vùng Cận Đông, và đường Dakshinapatha dẫn về phía nam. Nepal đã trở thành cửa ngỏ của Trung Hoa và các thành phố trung Á dẫn đến những đại thiền tự của Ấn Độ. Các tăng lữ du hành trên tuyến đường giữa Ấn Độ và Trung Hoa vẫn thường đi ngang qua Lhasa, thủ đô của Tây Tạng. Khi có an ninh (thường thì ít khi có an-ninh) tuyến đường xuyên qua Tây tạng và thung lũng Kathmandu là con đường nam bắc được cả thương buôn lẫn khách hành hương ưa thích vì con đường này ngắn hơn những tuyến đường an toàn (kể cả đường bộ lẫn đường biển) nối liền những thành phố và chùa chiền miền đông bắc Ấn Độ (thánh địa của Phật Giáo) với các trung tâm thị tứ của Trung Hoa.
Vị thế địa dư của thung lũng Kathmandu ở Nepal có thể là một yếu tố quyết định cho nền kinh tế và, tối hậu hơn nữa, là một yếu tố quyết định cho sự phát triển văn hoá của Nepal. Vào mùa đông, tuyết phủ kín những lối đi trên miền núi dẫn đến Tây tạng ở phía bắc; và vào mùa hè, bịnh sốt rét đã làm những đòan thương buôn chùn chân, không dám dùng những lối mòn trong rừng rậm phía nam Nepal. Do đó thương nhân tùy theo nhu cầu mà vượt qua chặng đường này hoặc chặng đường kia, và rồi họ tạm ngừng lại tại Kathmandu chờ đến mùa đông hoặc mùa hè kế tiếp để có thời tiết thuận lợi hơn trước khi tiếp tục cuộc hành trình. Trong trạng huống này, Kathmandu đã nghiểm nhiên trở thành một địa điểm trao đổi văn hóa thật sống động. Tương tự như những thành phố dọc theo con đường tơ lụa miền tây Trung Hoa, những nhà lãnh đạo Nepal đã cũng cố nền kinh tế của họ bằng cách đánh thuế những dịch vụ trao đổi, buôn bán diễn ra trong lãnh thổ của họ; điều này giúp cho họ có một tài sản dồi dào để theo đuổi các công trình tôn giáo và dân sự. Thung lũng Kathmandu đã trở thành một trung tâm nghệ thuật phong phú được cả dân địa phương lẫn khách nước ngoài chiếu cố, nhất là những khách từ Tây tạng, nơi mà đường nét nghệ thuật của Nepal đặc biệt nổi tiếng.
Mặc dù không có cho ghi ngày tháng chính xác, nó có thể được giả định rằng Phật giáo đã được giới thiệu đến Nepal vào thuở rất xưa, ít nhất trong vòng một vài thế kỷ kể từ khi Đức Phật viên tịch, vào khoảng năm 483 TCN. Nền nghệ thuật Phật giáo tại Nepal cho biết rằng có tất cả ba tông phái Phật giáo đã được tu tập trong nước, mặc dù Phật giáo Kim Cương thừa, là tông phái được dễ dàng đồng hóa và có xen lẫn ảnh hưởng Ấn Độ Giáo và tiếp tục phát triển thịnh vượng cho tới ngày hôm nay (Ấn Độ giáo ngày hôm nay được thực hành bởi người Nepal nhiều hơn Phật giáo). Phần lớn những người tu tập Phật giáo Kim Cương tại Nepal là người Newars, một dân tộc đa số là Phật giáo mà cũng chịu trách nhiệm sản xuất phần lớn các nghệ thuật ở Nepal.
Hai hình ảnh của Đức Quán Thế Âm, Bồ Tát của Từ Bi được sản xuất tại Thung lũng Kathmandu bằng kim loại nổi tiếng do những nghệ nhân của Newari làm . Ảnh hưởng văn hóa đưa vào các tuyến đường thương mại trên giải thích tại sao những tác phẩm điêu khắc làm theo cùng một nguyên tắc cơ bản mô tả bằng tranh hay bằng hình tượng định mức nghệ thuật chiếm ưu thế ở Ấn Độ và phản ánh tác động phong cách Ấn Độ của thời kỳ Gupta (ca. 4 - 6 thế kỷ) và thời gian Pala (ca. 8 - thế kỷ 12) . Tuy nhiên, Bồ tát đứng với khuôn mặt và hình dáng giống như người Nepal, tượng bằng đồng đỏ.
No comments:
Post a Comment