Cổ Học Tinh Hoa - Nguyễn Văn Ngọc, Trần Lê Nhân - Thư viết cho bạn

 THƠ VIẾT CHO BẠN

Trong thiên hạ có hai cái khó: lên giời khó, mà cầu vậy nhờ vả người càng khó hơn.

Trong thiên hạ có hai cái đắng hoàng liên đắng, mà nghèo kiết khốn cùng càng đắng hơn.

Nhân gian có hai cái mỏng, giá mùa xuân mỏng mà thói đời càng mỏng hơn.

Nhân gian có hai cái hiểm: núi sông hiểm mà lòng người lại hiểm hơn.

Biết được cái khó, chịu được cái đắng, quen được cái mỏng, dò được cái hiểm mới có thể ở đời được.

TIỀN HẠC THAN

GIẢI NGHĨA

- Thiên hạ: dưới gầm giời tức như thế giới.

- Hoàng liên: một thứ cỏ mọc ở ngoài đồng, rễ rất đắng dùng làm vị thuốc.

- Nhân gian: khoảng người ta ở trong giời đất.

- Mỏng: tức chữ nói là bạc.

- Giá: váng đóng một lượt mỏng trên mặt nước vô ý giẫm phải thì thụt chết.

- Hiểm: nghèo nàn, đi lại khó khăn.

LỜI BÀN

Biết được cái khó, là người có chí tự lập không cầu ai; chịu được cái đắng, là người có lòng nhẫn nại làm nên việc; quen được cái mỏng là người có bụng đại độ bao dong được đời; dò được cái hiểm là người có trí tinh khôn thấu được nhân tình thế thái. Ở đời mà có đủ được bốn điều ấy, thì giao thiệp với ai mà chẳng dược, cất công làm việc gì mà chẳng nên.