Cổ Học Tinh Hoa - Nguyễn Văn Ngọc, Trần Lê Nhân - Ba điều khó học

 BA ĐIỀU KHÓ HỌC

Thầy Tăng Tử nói với đức Khổng Tử: Tôi biết nhà thầy có ba điều, tôi học mãi mà chưa làm được. Nhà thầy:

1. Thấy người ta có được một điều phải mà quên cả trăm điều trái của người ta, thế là nhà thầy dễ tính;

2. Thấy người có điều gì phải, thì vui vẻ như là mình có, thế là nhà thầy không ganh tị;

3. Nghe thấy điều gì phải, nhất quyết làm, rồi sau mới nói, thế là nhà thầy chịu khó.

Nhà thầy là người dễ tính, là người không ganh tị, là người chịu khó, tôi học mãi ba điều ấy của nhà thầy mà chưa có thể làm được.

THUYẾT UYÊN

GIẢI NGHĨA

- Tăng Tử: tức là Tăng Sâm, người thành thực và rất có hiếu, là học trò giỏi của đức Khổng Tử, truyền được đạo đức Khổng Tử, có thuật sách Hiếu kinh và sách Đại học.

- Nhất quyết: định bụng cố làm việc gì cho kỳ được.

LỜI BÀN

Lấy một điều phải mà quên trăm điều trái, thế là có bụng khoan dong người ta, lại có ý gây cho người làm nên điểu phải. - Thấy người làm phải cũng vui như chính minh làm điều phải thế là có lòng vô ngã muốn giục cho người phải ưa làm điều phải. - Thấy điều phải làm ngay rồi mới nói, thế là vụ cái thực làm chớ không chỉ có một cái nói giỏi mà thôi. Ba điểu này mới nghe tưởng dễ, mà làm thực khó! Thói thường, người đời chỉ hay bới xấu nhau, ghen tị nhau, nói giỏi làm không giỏi.