Cổ Học Tinh Hoa

 THÀNH THỰC

Nguyễn Văn Ngọc – Trần Lê Nhân

Vợ thầy Tăng Tử đi chợ, con khóc đòi đi theo. Mẹ bảo: “Con ở nhà, rồi mẹ về, mẹ làm thịt lợn cho ăn.”

Lúc vợ về, thầy Tăng Tử đi bắt lợn làm thịt.

Vợ nói: “Tôi nói đùa nó đấy mà.”

Thầy Tăng Tử bảo: “Nói đùa là thế nào ? Đừng khinh trẻ thơ không biết gì. Cha mẹ làm gì, nó thường hay bắt chước. Nay mình nói dối nó, chẳng là mình dạy nó nói dối ư !”

Tăng Tử nói xong, làm thịt lợn cho con ăn.

Lời bàn:

Thầy Tăng Tử nhà nghèo, phải giết lợn, mẹ thầy Mạnh Tử cũng cố mua miếng thịt lợn nhà láng giềng cho con ăn, đều là vì đã trót nói đùa với trẻ con ăn thịt lợn, thì không muốn nói dối nó, để giữ lấy lòng thành thực của nó. Phàm là cha mẹ, ai không muốn con mình thành thực. Muốn vậy, tất mình phải giữ gìn, chớ nói dối nó bao giờ. Lục Chi có câu nói rằng: ” Nếu mình không hết lòng thành mà mong người ta hết lòng thành, chắc người ta chán mình mà không theo mình nữa. Lần này mình không có lòng thành, mà bảo lần sau rồi có lòng thành, chắc người ta ngờ vực mà không tin được nữa.”