Vâng trình hội chủ xem tường
Mà xem trong sổ ĐOẠN TRƯỜNG có tên".
(Câu 199, 200. Đạm Tiên nói với Kiều trong mơ)
ĐOẠN TRƯỜNG: nghĩ đen là đứt ruột. Nghĩ bóng là chỉ sự đau khổ cùng cực mà con người phải chịu đựng. Nỗi đau khổ ấy có thể khiến người ta đứt từng đoạn ruột hay là chết đi được vậy
Sách "Đường thi kỷ sự" chép chuyện nàng Mạnh tài nhân của vua Đường Vũ Tông như sau:
Đường Vũ Tông khi đau nặng biết mình không thể qua khỏi, nhìn Mạnh tài nhân nói rằng:
- Ta chết thì không sợ, nhưng thương ngươi chẳng biết sẽ ra saỏ...
Mạnh tài nhân khóc', chỉ vào chiếc túi vải đựng ống sáo mà thưa với vua:
- Thần thiếp xin lấy đó mà tự ải để được chết theo bệ hạ
Vũ Tông nghe thế lấy làm cảm động đến ứa nước mắt. Mạnh tài nhân lại nói:
- Thần thiếp thường ngày thạo ca hát, nay xin phép được hát một bài để tỏ nỗi bi phẫn của thần thiếp trước mặt bệ hạ
Nhà vua bằng lòng, Mạnh tài nhân liền hát hai bài Cung từ của Trương Hộ(1). Nàng hát dứt bài thì đứt hơi, đứng sững luôn một chỗ. Nhà vua sai Ngự y khám. Ngự y khám xong, tâu:
- Mạch của tài nhân vẫn còn ấm, nhưng nàng đã bị đứt ruột chết rồị
Vua nghe nói thương xót quá liền băng hà ngaỵ Đến khi cử hành lễ mai táng thì linh cữu nhà vua quá nặng, đội quân khiêng không thể nhất lên nổị Có người thấy thế liền nói:
- Có lẽ Hoàng thượng còn đợi Tài nhân chăng?
Các quan bèn sai đưa quan tài của Mạnh tài nhân rạ Quả nhiên linh cữu nhà vua không còn nặng trịch nữạ
Trương Hộ nghe chuyện ấy xúc động, bèn làm một bài thơ thương tiết cho Mạnh tài nhân, tựa rằng "Tài nhân vì lòng thành nên đứt ruột mà chết, nhà vua vì lòng thành mà ban mệnh những kẻ khích liệt vì nghĩa mà chết ngày trước cũng không hơn được". Và bài thơ như sau:
"Ngẫu nhiên ca bãi vịnh kiều tần
Truyền xướng cung trung nhị thập xuân
Khước vị nhất thanh Hà Mãn Tử
Hạ tuyền tu điếu cựu Tài nhân"
(Ngẫu nhiên tàn tiệc vịnh đôi vần
Truyền bới trong cung hai chục xuân
Lại bới một câu Hà Mãn Tử
Tuyền đài phái điếu bậc Tài nhân).
=====
(1) Trương Hộ tự Thừa Cát, người Thanh Hà, rất giỏi về Từ khúc. Khi đến ngụ ở Nam Dương, có lần được Lện Hồ Sở tiến cử với Đường Hiếng Tông. Nhưng lúc Trương tới kinh thì lại có đều thất ý nên trở về.
Lúc tráng niên, Trương đi ngao du sơn thủỵ Khi về già ẩn cư đất Khúc A, trồng cây, đọc sách.
Mà xem trong sổ ĐOẠN TRƯỜNG có tên".
(Câu 199, 200. Đạm Tiên nói với Kiều trong mơ)
ĐOẠN TRƯỜNG: nghĩ đen là đứt ruột. Nghĩ bóng là chỉ sự đau khổ cùng cực mà con người phải chịu đựng. Nỗi đau khổ ấy có thể khiến người ta đứt từng đoạn ruột hay là chết đi được vậy
Sách "Đường thi kỷ sự" chép chuyện nàng Mạnh tài nhân của vua Đường Vũ Tông như sau:
Đường Vũ Tông khi đau nặng biết mình không thể qua khỏi, nhìn Mạnh tài nhân nói rằng:
- Ta chết thì không sợ, nhưng thương ngươi chẳng biết sẽ ra saỏ...
Mạnh tài nhân khóc', chỉ vào chiếc túi vải đựng ống sáo mà thưa với vua:
- Thần thiếp xin lấy đó mà tự ải để được chết theo bệ hạ
Vũ Tông nghe thế lấy làm cảm động đến ứa nước mắt. Mạnh tài nhân lại nói:
- Thần thiếp thường ngày thạo ca hát, nay xin phép được hát một bài để tỏ nỗi bi phẫn của thần thiếp trước mặt bệ hạ
Nhà vua bằng lòng, Mạnh tài nhân liền hát hai bài Cung từ của Trương Hộ(1). Nàng hát dứt bài thì đứt hơi, đứng sững luôn một chỗ. Nhà vua sai Ngự y khám. Ngự y khám xong, tâu:
- Mạch của tài nhân vẫn còn ấm, nhưng nàng đã bị đứt ruột chết rồị
Vua nghe nói thương xót quá liền băng hà ngaỵ Đến khi cử hành lễ mai táng thì linh cữu nhà vua quá nặng, đội quân khiêng không thể nhất lên nổị Có người thấy thế liền nói:
- Có lẽ Hoàng thượng còn đợi Tài nhân chăng?
Các quan bèn sai đưa quan tài của Mạnh tài nhân rạ Quả nhiên linh cữu nhà vua không còn nặng trịch nữạ
Trương Hộ nghe chuyện ấy xúc động, bèn làm một bài thơ thương tiết cho Mạnh tài nhân, tựa rằng "Tài nhân vì lòng thành nên đứt ruột mà chết, nhà vua vì lòng thành mà ban mệnh những kẻ khích liệt vì nghĩa mà chết ngày trước cũng không hơn được". Và bài thơ như sau:
"Ngẫu nhiên ca bãi vịnh kiều tần
Truyền xướng cung trung nhị thập xuân
Khước vị nhất thanh Hà Mãn Tử
Hạ tuyền tu điếu cựu Tài nhân"
(Ngẫu nhiên tàn tiệc vịnh đôi vần
Truyền bới trong cung hai chục xuân
Lại bới một câu Hà Mãn Tử
Tuyền đài phái điếu bậc Tài nhân).
=====
(1) Trương Hộ tự Thừa Cát, người Thanh Hà, rất giỏi về Từ khúc. Khi đến ngụ ở Nam Dương, có lần được Lện Hồ Sở tiến cử với Đường Hiếng Tông. Nhưng lúc Trương tới kinh thì lại có đều thất ý nên trở về.
Lúc tráng niên, Trương đi ngao du sơn thủỵ Khi về già ẩn cư đất Khúc A, trồng cây, đọc sách.
No comments:
Post a Comment