Lục súc tranh công (tiếp theo) - Mã

                                                            Lục súc tranh công

Tác-giả không biết là ai

"Lục súc tranh công" nghĩa là sáu con vật nuôi trong nhà tranh nhau công trạng của mình. Sáu con ấy là: trâu, ngựa, chó, dê, gà, và lợn. Trâu thì rằng làm ăn vất vả, có công sinh ra thóc, gạo, ngô, đỗ; chó thì rằng có công coi nhà giữ trộm; ngựa thì rằng có công đem chủ đi quán về quê, đánh đông dẹp bắc; dê thì rằng có công trong việc tế lễ; gà thì rằng có công gáy sáng, xem giờ; lợn thì rằng có công trong việc quan, hôn, tang, tế. 

 Mã

Ngựa nghe nói, tím gan, nổi phổi,

Liền chạy ra hầm-hí vang tai :

"Ớ ! này, này, tao bảo chúng bay,

Đố mặt ai dày bằng mặt ngựa ?

Tuy rằng thú, cũng hai giống thú,

Thú như tao ai dám phen-lê

Tao đã từng, đi quán, về quê,

Đã ghe trận đánh nam, dẹp bắc.

Mỏi gối nưng phò xã-tắc,

Mòn lưng cúi đội vương-công.

Ngày ngày chầu chực sân rồng

Bữa bữa dựa kề loan giá,

Ông Cao-tổ năm năm thượng mã,

Mới dựng nên cơ-nghiệp Lưu-gia,

Ông Quan Công sáu ải thoát qua,

Vì cậy có Thanh-long, Xích-thố

Đã nhiều thủa ngăn thành, thủ phủ

Lại ghe phen đột pháo, xông tên

Đàng xa-xôi ngàn dặm quan-sơn

Ngựa phi-đệ một giờ liền thấu.

Các chú đặng ăn no, nằm ngủ,

Bởi vì ta cần-cán, giữ-gìn.

Khắn khắn lo nhà trị, nước yên,

Chốn chốn đặng nông-bô lạc-nghiệp.

Các chú những nằm trong xó bếp,

Tài các ngươi ở chốn quê mùa.

Đừng đừng buông lời nói khật-khù

Bớt bớt thói chê-bai giớn-giác,

Nếu tao chẳng lo trong việc nước,

Giặc đến nhà ai để chúng bay ?

Thật biết một mà chẳng biết mười,

Chớ lừng-lẫy cậy tài, cậy thế".

"

" "

Ngựa nói lâu, gẫm càng hữu lý,

Vậy chủ bèn phân-giải một lời :

"Đại tiểu các hữu kỳ tài,

Vô đắc tương tranh nhĩ ngã".

Trâu với ngựa cùng muông ba gã,

Mới ra ngoài từ-tạ phân nhau.

Ngựa giận dê, đứng lại giây lâu,

Bèn phát-trạng cáo nài với chủ :

"Dê với ngựa cũng là giống thú,

Chăn đồng chăn, nuôi cũng đồng nuôi,

Dê, người cho ăn nhảy chơi-bời,

Ngựa, người bắt kỵ-biều,, luân-tế.

Gẫm giống chi hữu đầu vô vĩ,

Hình con con, bụng lớn ;

Cáng-náng như đứa có hạ-nang,

Sớn-sác tợ con chàng kẻ cướp.

Nghề tế-kiệu coi đà xấu vóc,

Việc cày-bừa nhắm bóng cũng ươn ;

Hễ thấy người thấp-thoáng đôi bên,

Liền há miệng kêu la : bé-hé".