Điển Tích Truyện Kiều - Tú Khẩu Cẩm Tâm

Điển Tích Truyện Kiều - Tú Khẩu Cẩm Tâm

Xem thơ nức nở khen thầm

Giá đành tú khẩu, cẩm tâm khác thường

Tú khẩu, cẩm tâm; miệng thêu, lòng gấm ý nói người có tài văn chương, lời hay ý đẹp. Trong văn học Trung Quốc, bốn người văn chương trác tuyệt được đời xưng danh là "tú khẩu, cẩm tâm" là Hàn Dũ, Liễu Tôn Nguyên, Âu Dương Tu và Tô Tuân.

Hàn Dũ (768 - 824) tự là Thoái Chi, người đơi sau thường gọi là Hàn Xương Lê, quê quán Nam Dương, tỉnh Hồ Nam, mồ côi sớm, học rất giỏị Năm 25 tuổi đỗ tiến sĩ, làm Giám sát Ngự sử, Sử quán Tu soạn rồi Hình bộ Thị Lang. Hàn Dũ là người tôn sùng giáo lý Khổng Mạnh, nhưng vua Đường Hiến Tông lại sùng đạo Phật. Hàn Dũ làm sớ khuyên vua bài xích đạo Phật và đốt xương Phật. Vua giáng chức làm Thứ sử Triều Châu, nhưng rồi sau đó cũng được triệu về kinh phục chức.

Liễu Tôn Nguyên (773 - 819) tự là Tử hậu, quê quán Hà Đông, người cùng thời với Hàn Dũ và cũng chủ trương tôn Khổng Mạnh, bài triết lý Phật. Ông đỗ Tiến sĩ và Bác học Hoằng từ, làm quan đến Giám sát ngự sử. Sau bị tội, nên bị giáng xuống làm Tư mã Vĩnh Châu, rồi Liễu Châu thứ sử.

Âu Dương Tu (1007 - 1072) tự Vĩnh Thúc, quê quán đất Tô Lăng đời Tống, đỗ Tiến sĩ, học rộng, văn tài trác tuyệt, làm quan đến Binh bộ Thượng thư. Tính tình ngay thẳng, nên quan Dương Tu bị nhiều người ghét. Ông thuộc phái "Cựu đảng" của Tư Mã Quang chống "Tân pháp" của Tể tướng Vương An Thạch, nên phải lui về vườn sớm khi chưa tới tuổi hưụ Ông là tác giả bô Tân Ngũ Đại Sử và biên soạn chung với Tống Kỳ bộ Tân Đường thi.

Tô Tuân (1009 - 1066) tự Minh Doãn, quê ở My Sơn

đời Tống. Tô Tuân không xuất thân khoa bảng nhưng ông lại là một danh sĩ. Năm 27 tuổi ông mới bắt đầu học, năm 37 tuổi có đi thi một lần, không đỗ. Buồn, đi ngao du đây đó mấy năm mới chịu quay về nhà và từ đó không thi cử gì nữa. Ông là thân phụ của Tô Thức (Tô Đông Pha) và Tô Triệt. Năm 1059, ông được triều đình đặc cách chức Hiệu Thư lang, chuyên chép chuyện các đời vua nhà Tống, nhưng chỉ được khen chứ không chê. Ông tỏ ra không thích công việc này, nên được đổi làm Chủ Bạ huyện Văn An. Ở đó ông soạn bộ Thái thường nhân cách lễ, gồm một trăm quyển. Sách vừa soạn xong thì ông qua đời.