Truyện ngắn Hương Vị Của Khói

 Hương Vị Của Khói

Ðể đả phá tính ích kỷ, người Ả Rập thường kể câu chuyện như sau:

 Tại một khu phố nọ, có nhiều cửa hàng ăn uống. Hương vị bốc lên từ các cửa hàng này thu hút người giàu lẫn kẻ nghèo. Những người giàu đến đây để thưởng thức những món ăn, còn người nghèo thì chỉ mong có được phần thừa của thực khách, hoặc là hít các mùi thơm của món ăn trong nhà bếp toả ra…

 Có một người nghèo đến. Trên tay cầm ổ bánh mì. Anh nghĩ, thay vì chờ phần ăn thừa của khách, thì leo lên mái nhà, ngồi cạnh ống khói. Rồi vừa nhai bánh mì vừa hít thở làm khói bốc ra từ nhà bếp. Vừa ăn vừa tưởng tượng như mình đang thưởng thức như thực khách vậy.

 Nhưng hôm ấy, chủ gặp rắc rối, bực tức, nên sai người lôi anh xuống và bắt trả tiền. Ông lý luận: "Khói bốc ra từ nhà bếp của ta không phải là khói chùa, nhà ngươi đã thưởng thức làn khói đầy hương vị đó, nên cũng phải trả tiền".

 Người ăn xin không chịu và bị đưa ra toà. Tại quan toà có 2 ý kiến hợp lý: một bên nói rằng khói bốc ra từ cửa hàng, do đó nó là sở hữu của ông chủ cửa hàng. Bên kia nói là khói cũng như không khí là của mọi người. Vì vậy anh ăn xin có quyền hưởng miễn phí.

 Quan toà phán quyết như sau: "Người nghèo đã hưởng khói mà không đụng đến thức ăn, cho nên anh ta hãy lấy một đồng bạc, ra giữa công viên, gõ đồng bạc vào ghế đá, âm thanh của đồng bạc sẽ lan ra. Người chủ cửa hàng muốn đòi tiền của khói, ông hãy lắng nghe âm thanh ấy".