Khối đá hình cầu ở Costa Rica

Bí ẩn những khối đá hình cầu khổng lồ ở Costa Rica

Gần đây, trong một cuộc khai quật ở Costa Rica, người ta lại tìm thấy một khối đá hình cầu khổng lồ gần như hoàn hảo, khiến các chuyên gia một lần nữa bối rối, không hiểu vì sao người cổ đại có thể tạo ra vật thể có độ chính xác cao như vậy từ hàng ngàn năm về trước.

Trước đó, người ta cũng đã phát hiện khoảng 300 tảng đá như vậy ở khu vực này. Với nhiều kích thước khác nhau, tảng lớn nhất nặng đến 16 tấn với đường kính 2,4 m. Hầu như tất cả chúng đều được chế tạo từ khoáng chất granodiorite, một loại đá lửa, khá cứng, theo John Hoopes, phó giáo sư nhân chủng học và giám đốc Chương trình Nghiên cứu Các quốc gia Bản địa Toàn cầu.

Chúng nằm trong các khu định cư quan trọng, hình thành nên các dãy đá hoặc hàng rào và hiện nay một phần của các công trình kiến trúc chính, tô điểm thêm cho nơi ở của các nhà lãnh đạo nơi đây.

Từ khi được phát hiện, mục đích thực sự của những tảng đá này vẫn còn là một bí ẩn. Người ta đã đặt ra nhiều giả thuyết khác nhau, chẳng hạn như đó là các khối cầu có tác dụng định hướng, hay các di vật có liên hệ với công trình cự thạch Stonehenge ở Anh, hoặc thậm chí là sản phẩm của người ngoài hành tinh.

Nhà nhân loại học Ivar Zapp và George Erikson thì khẳng định rằng các quả cầu này minh chứng rằng, ở vùng đồng bằng sông Diquis, khu vực phía Nam Costa Rica thời tiền sử đã từng tồn tại một nền văn minh tiên tiến mà con người ngày nay chưa từng biết đến.

Một phần bí ẩn của những khối đá gần như tròn hoàn hảo này xoay quanh cách thức chúng được chế tạo và vận chuyển. Có một mỏ đá cách đó khoảng 75 km, và những khối đá này được chế tạo vào khoảng năm 600 TCN, thời kỳ mà dụng cụ kim loại vẫn chưa xuất hiện. Tuy nhiên, phương pháp định tuổi các khối đá này cũng chỉ cho ra các kết quả mang tính phỏng đoán vì nó chỉ cho thấy lần cuối cùng chúng được sử dụng, không phải thời điểm chúng mới được tạo ra.

Và bí ẩn lớn nhất vẫn là chúng được sử dụng cho mục đích gì. “Chúng tôi thật sự không biết tại sao chúng được chế tạo”, PGS Hoopes nói. “Những người chế tạo ra chúng không để lại bất kỳ tài liệu ghi chép nào. Chúng tôi buộc phải dựa vào các dữ liệu khảo cổ để thử tái lập lại bối cảnh lúc đó.

Nền văn hóa của những người chế tạo ra chúng đã biến mất không lâu sau khi quá trình thực dân hóa Châu Mỹ của người Tây Ban Nha bắt đầu. Vì vậy, không còn sót lại các truyền thuyết hay các câu chuyện dân gian của người bản địa Costa Rica về nguyên nhân họ chế tạo ra những khối đá này”.

Cũng có một giả thuyết cho rằng những khối đá này chỉ đơn giản là các biểu tượng thể hiện địa vị. Các khối đá này, hiện đã trở thành một di sản UNESCO, có thể đã được bố cục theo các mẫu hình lớn với ý nghĩa thiên văn, khi có nhiều khối đá được sắp hàng thành các đường thẳng và đường cong, cũng như các hình tam giác và hình bình hành.

Tuy nhiên, vì hầu hết các khối đá này đều đã được dịch chuyển khỏi vị trí đặt lúc ban đầu, nên các nhà nghiên cứu tỏ ra hoài nghi không biết liệu có thể khám phá được ý nghĩa chân thực của chúng hay không.

Với một số lượng tương đối lớn, bề mặt trơn nhẵn, hình cầu gần như hoàn hảo, sự đa dạng về kích thước cũng như công đoạn chế tác, khiến cho các khối cầu đá này trở thành những hiện vật khảo cổ đặc biệt.